Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya ziyaretinin akabinde ortalarında Kanal 7 Ankara Temsilcisi ve Haber7.com Muharriri Mehmet Acet’in de bulunduğu basın mensuplarının sorularını yanıtladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasındaki özel bağlantıyı vurgulayan Fidan, ziyaret kapsamında birçok kritik başlıkta değerli değerlendirmelerde bulundu.
Rusya-Ukrayna savaşında kalıcı ateşkes umudu güçleniyor. ABD ile Suriye’de muahededen çok “çalışma” vurgusu öne çıkıyor. Yeni büyükelçiden Ortadoğu’ya dair farklı sinyaller gelirken, Türkiye’de terörle çabada kritik bir ruhsal eşik aşıldı. Bakan Fidan çok önemli hususlara değindi.
MÜZAKERELERDE MUHATABIN ZİHNİNİ ANLAMANIN ÖNEMİ
Fidan, diplomatik görüşmelerde muhatabın zihnini anlamanın kritik bir rol oynadığını belirtti. Tarafların hassasiyetlerini, olmazlarını ve orta bölgeleri yanlışsız tahlil etmenin, tahlil teklifleri geliştirmede belirleyici olduğunu tabir etti. Rusya’da sonuncu karar merciinin Putin olması nedeniyle, onun hususla ilgili nüanslarını anlamanın kıymetine dikkat çekti. Görüşmelerin samimi bir ortamda gerçekleşmesi ve tarafların durumlarını açıkça tartışabilmesinin, barışa yönelik adımlar için pahalı olduğunu vurguladı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, müzakerelerin Türkiye’de yapılmasına ait olumlu görüşlerini basın toplantısında lisana getirdiğini de ekledi.
AKKUYU NÜKLEER SANTRALİ VE GÜÇ İHTİYACI
Akkuyu Nükleer Santrali’nin finansmanı, yaptırımlar nedeniyle ortaya çıkan sıkıntılar ve tahlil modaliteleri görüşmede değerli bir yer tuttu. Fidan, Türkiye’nin sanayi ihracatçısı bir ülke olarak güce olan gereksinimini vurguladı. Daha fazla güç üretiminin maliyetleri düşüreceğini ve sanayi ihracatında rekabet gücünü artıracağını belirtti. Akkuyu’nun 4.800 megavat (yaklaşık 5 gigawatt) kapasiteli bir nükleer santral olduğunu ve Rusya için de kıymetli bir proje olduğunu söz etti. Putin’in, Rusya’nın yurt dışında devam eden 22 santral projesinden bahsettiğini ve Akkuyu’nun bu projeler ortasında öne çıktığını aktardı. Finansman ve teknik modaliteler üzerinde çalışmaların devam ettiği belirtildi.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI VE MÜZAKERELERİN GİDİŞATI
Rusya’nın, referandumla ilhak ettiği bölgeleri müzakere konusu yapmaktan kaçındığı tabir edildi. Fidan, Rus tarafının bir sonraki evrede ateşkes kurallarını hazırladığını ve bu kaidelerin yakın vakitte Ukrayna’ya iletileceğini belirtti. Müzakerelerdeki bir sonraki görüşme tarihinin muhtaçlığa bağlı olarak belirleneceğini ekledi. Türkiye’nin, Ukrayna tarafıyla görüşmelere devam edeceği tabir edildi.
UZUN DEVİRLİ ATEŞKES DAHA GERÇEKÇİ
Tarafların durumlarını karşılaştırdığında, uzun periyotlu bir ateşkesin kalıcı bir muahedeye kıyasla daha gerçekçi göründüğünü belirten Fidan, Türkiye’nin bu süreçte kimi formüller sunduğunu ve taraflarla paylaştığını tabir etti. Tarafların adımlarını belirleyecek en değerli ögelerden birinin dayanma kapasiteleri olduğunu vurguladı. Savaşın devam etmesi durumunda tarafların birbirlerini gaye almaya devam edeceği, lakin itimat artırıcı tedbirlerin insani yararlar sağladığı belirtildi. Türkiye’nin mekik diplomasisiyle barış eforlarına devam ettiği ve bu uğraşın, Türkiye’ye duyulan hürmetin bir göstergesi olduğu tabir edildi.
RUSYA’NIN SURİYE POLİTİKASI
Türkiye’nin 2017’den bu yana Rusya ile Astana sürecine bağlı kaldığını belirten Fidan, Esad rejiminin bu süreçte ekonomik ve siyasi ıslahat yapmadığını eleştirdi. Esad rejiminin halkıyla bir ortaya gelmediğini ve ekonomik tahliller üretmediğini, bu durumun Rusya için bile bir yük haline geldiğini söz etti. Rusya’nın Esad’ı desteklemek için daima kaynak ayırmak zorunda kaldığını ve Esad’ın düşüş sürecinde süratli stratejik kararlar aldığını belirtti.
SURİYE’DEKİ GELİŞMELER
Esad’ın devrilmesiyle Suriye’de yeni bir devrin başladığını belirten Fidan, bu sürecin milletlerarası diplomasi ve ağır mesai gerektirdiğini ifade etti. Avrupa Birliği, Arap Ligi ve İslam İşbirliği Teşkilatı üzere aktörlerin farklı beklentilerinin bir rotaya oturtulmasının gerektiğini vurguladı. Türkiye’nin Suriye’deki önceliklerinden birinin yeni idarenin güçlü bir formda ayağa kalkması olduğunu belirten Fidan, terörle çabanın yeni idare için de kıymetli olduğunu söyledi. Petrol yatakları ve ekonomik toparlanmanın ehemmiyetine dikkat çekti. Amerikan yaptırımlarıyla ilgili gelişmelerin olduğu, El Hol Kampı ve hapishaneler üzerine çalışmaların devam ettiği belirtildi. Dışişleri, Ulusal Savunma ve MİT’in, Irak, Suriye ve Ürdün’le koordineli bir formda sistematik çalışmalar yürüttüğü söz edildi.
SURİYE İDARESİ İLE YPG ORTASINDAKİ ANLAŞMA
Suriye idaresi ile YPG ortasındaki mutabakatın takip edilmesi ve hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Fidan, Türkiye’nin “Terörsüz Türkiye” projesinin bu sürece direkt ve dolaylı katkılar sağlayacağını tabir etti.
AVRUPA GÜVENLİK MİMARİSİ VE RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI
Fidan, Avrupa’nın, ABD’nin Trump devrinde Ukrayna-Rusya savaşından çekilebileceği tasası taşıdığını belirtti. Avrupalıların, liderliği üstlenmek için adımlar attığını ve savunma sanayiinde kendi kendine yeterlilik için kararlar aldığını söz etti. Almanya’nın anayasa değişikliğiyle 150 milyar Euro’luk düşük faizli kredi sağladığını ve AB’nin borçlanma tavanını kaldırdığını belirtti. Türkiye’nin, savunma sanayiinde teorik olarak öteki aday ülkelerle tıpkı haklara sahip olduğunu, fakat uygulamada birtakım problemlerle karşılaşıldığını söz etti. Türkiye’nin, Avrupa’ya yaptırımlar konusunda “menfaat paylaşımında yanınızda görmek istemiyorsunuz, ancak külfet paylaşımında görmek istiyorsunuz” eleştirisini yönelttiğini söyledi.
KKTC VE TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI
Macaristan’daki Türk Devletleri Teşkilatı toplantısının kesin bildirisinde, KKTC’nin haklarının korunmasına yönelik kıymetli adımlar atıldığı belirtildi. KKTC’nin Türk dünyasının ayrılmaz bir kesimi olduğunun vurgulandığını tabir eden Fidan, Kıbrıs Türklerinin haklarına güçlü vurgular yapıldığını ve gençlik ile spor alanlarında KKTC’nin iştirakine yönelik adımlar atıldığını söyledi. Avrupa Birliği’nin, KKTC’nin devlet statüsünü kabul etmek istemediğini, fakat adada bir realite olduğunu belirtti.
ABD’NİN ORTADOĞU POLİTİKALARI
Fidan, ABD’nin Ortadoğu’ya yeni bir bakış açısı getirdiğini ve daha az masrafla bölgenin sakinlerine daha fazla sorumluluk yükleme siyaseti izlediğini söz etti. Türkiye’nin, NATO üyesi olarak ABD ile âlâ bir diyalog geliştirdiğini ve bu yaklaşımın uygulanabilir siyasetlere dönüştürülmesi için çalışıldığını belirtti.
TÜRKİYE-ABD GÖRÜŞMELERİ VE SURİYE
Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması konusunda ABD ile anlaşıldığını belirten Fidan, İsrail’in müdahalesi, PKK, DEAŞ çocukları ve kimyasal silahlar üzere 6-7 alanda “anlaşmaya çalışma üzerinde anlaştıklarını” tabir etti. DEAŞ sıkıntısının ve Suriye-İsrail hududunda sorun çıkmamasının Türkiye için öncelikli olduğunu vurguladı. Trump’ın, Türkiye’ye hürmet duyduğunu her fırsatta lisana getirdiğini belirtti.
ABD İLE KARŞILIKLI ZİYARETLER
Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Washington’u yahut Trump’ın Türkiye’yi ziyaret etmesi için bir takvim üzerinde çalıştıklarını belirtti. Lahey’deki NATO Zirvesi’nde önderlerin görüşebileceğini ve sık sık yapılan telefon görüşmelerinin verimli olduğunu söz etti.
TERÖRSÜZ TÜRKİYE
Fidan, terör örgütünün kâğıt üzerinde fesih deklarasyonu yaptığını, lakin pratikte de feshedilmesi gerektiğini belirtti. Bu sürecin nasıl işleyeceğini ve denetim edileceğini söz eden Fidan, ruhsal eşiğin aşılmasının ve kararın alınmasının değerli olduğunu vurguladı. Hususların olgunlaşması için çalışmaların devam ettiği ve kamuoyuyla paylaşılabilir hale geldiğinde bilgilendirme yapılacağı belirtildi.
Kaynak: Haber7
